Zabawa, dlaczego jest tak ważna w rozwoju dziecka?
Zabawa nie tylko przynosi dziecku radość, lecz także pozytywnie wpływa na jego rozwój oraz samopoczucie. Podczas zabawy maluch jest zaangażowany w "nadawanie życia" zabawkom i interakcje z innymi, dzięki czemu uczy się życia w społeczeństwie i reagowania na otoczenie. Bawiąc się z dzieckiem, odgrywajcie różne role. Zadawaj mu pytania dotyczące tego, co uważa i czuje jego postać, ale też co mogą myśleć inni. Pozwoli mu to rozwijać empatię oraz rozpoznawać emocje innych i reagować na nie.
W czasie zabawy z innymi nabywa się umiejętności pracy w grupie i dzielenia się, na przykład w czasie układania z klocków. Dąż do tego, by wspólnie stawiać budowlę. Rozmawiaj z maluchem o tym, jaki macie plan na konstrukcję, co będzie robiło każde z was. Kiedy się bawicie zabawkami dziecka, zwracaj uwagę, by dzieliło się nimi z tobą. To szczególnie ważne w przypadku jedynaków, którzy są przyzwyczajeni, że zabawki są tylko ich.
Wspólna zabawa wpływa pozytywnie również na poczucie własnej wartości dziecka. Dzięki temu, że aktywnie spędzamy czas i poświęcamy mu 100 procent naszej uwagi, maluch czuje się ważny i kochany. W trakcie zabawy warto chwalić najmłodszych i pokazywać, że mają ciekawe pomysły i rozwiązania, na które my sami byśmy nie wpadli.
Rozwój mózgu
Ludzki mózg składa się w dwóch półkul. Każda z nich odpowiada za inne funkcje, ale dzięki współpracy obydwu, jesteśmy w stanie wykonywać różne czynności. Ważne jest to, by zadbać o wspieranie rozwoju dziecka na wielu płaszczyznach.
Lewa półkula odpowiada za sterowanie prawą częścią ciała, organizowanie, planowanie czy liczenie. Prawa półkula jest wykorzystywana do odbierania bodźców i sterowania lewą stroną ciała oraz za wyobraźnię, intuicję, odczucia, abstrakcyjne myślenie.
W czasie domowej zabawy możemy zadbać o to, by stymulować obydwie półkule malucha. Świetnie sprawdzą się w tym wypadku klocki. Lewa półkula odpowiada za wyobraźnię przestrzenną wykorzystywaną właśnie w czasie budowania. Zabawa klockami pobudza też wyobraźnię i skłania do abstrakcyjnego myślenia, co jest już zadaniem prawej półkuli. Zachęcaj dziecko do tego, by mieszało zestawy klocków i próbowało budować różne rzeczy, kierując się wyobraźnią. Niech nada ludzikom z klocków role, wymyśli dla nich cechy charakterystyczne i stworzy między postaciami relacje.
Koordynacja ruchowa
Podczas zabawy rozwija się motoryka dzieci. U maluszków do 1. roku życia obserwujemy, jak stopniowo są w stanie zrobić coraz więcej, na przykład złapać za przedmiot, czy potem trzymać go samodzielnie, czy świadomie przekładać ruchome elementy zabawek. U starszych dzieci również możemy stymulować rozwój ruchowy za pomocą zabawy.
Po pierwsze dotyczy to prostych czynności, jak np. budowanie z klocków. Taka aktywność uczy m.in. precyzji, rozwija wyobraźnię przestrzenną, poprawia zdolności manualne. Doskonale sprawdzą się również prace plastyczne. Warto je różnicować — raz dawać dziecku plastelinę, kolorowanki, innym razem wyklejanki z papieru. W rozwoju motorycznym kluczową rolę odgrywają zabawy ruchowe, na przykład takie, w których trzeba utrzymać równowagę, złapać piłkę, powtórzyć po kimś dane ćwiczenie.
Nauka poprzez zabawę
Najłatwiej przychodzi nam przyswajanie wiedzy, kiedy mamy motywację, a nauka sprawia nam przyjemność. Często nawet tego nie czujemy, że do głowy wpadają nam kolejne informacje. Na przykład, kiedy oglądamy serial lub film czy rozmawiamy w obcym języku, szybciej zapamiętamy nowe słowo, niż jeżeli uczylibyśmy się jego samego z zeszytu na pamięć. U dzieci jest podobnie. W czasie miłych czynności, takich jak zabawa, przyjemniej i łatwiej będzie im zrozumieć nowe zagadnienia i przyswoić je na dłużej.
W czasie zabawy klockami ucz dziecko kolorów. Możesz pytać, jaki kolor ma konkretny element lub na przykład prosić je, żeby podało ci ten czerwony lub niebieski. Podobnie jest z nauką liczenia. Mów maluchowi, że bierzesz jeden klocek, a potem drugi i trzeci. Zagaduj dziecko o to, ile ma elementów, a ile masz ty.
W czasie wspólnej zabawy twoje dziecko spędza miło czas, ale też się rozwija. Dzięki niej uczy się życia w społeczeństwie, koordynacji ruchów, organizacji i nabiera pewności siebie. Nie potrzebujesz wiele przedmiotów, by zorganizować maluchowi czas. Postaw na proste zabawki, które dają wiele możliwości oraz wykorzystaj do zabawy przedmioty domowe.
KOMENTARZ EKSPERTA: Zabawa jako naturalna forma spędzania czasu przez dzieci, nie tylko dostarcza czystej przyjemności, ale i wszechstronnie rozwija. Możemy wyróżnić obszar poznawczy, motoryczny i przede wszystkim społeczno-emocjonalny, które są stymulowane podczas zabawy. Maluch angażując podczas zabawy małą motorykę trenuje m.in. koordynację wzrokowo-ruchową,
zdolności przestrzenne czy precyzję ruchów. Są to ważne zdolności, które nabierają znaczenia na etapie szkoły podstawowej, kiedy to dziecko zaczyna pisać w zeszycie czy wykonywać zadania techniczne. Z tego powodu warto poświęcić czas na np. budowanie z klocków, wycinanie z papieru dziecięcymi (bezpiecznymi) nożyczkami czy nawlekanie dużych elementów na sznurek. Ważne jest, aby nauka odbywała się w formie zabawy, na dywanie, w radosnej i swobodnej atmosferze. Wówczas dziecko nie poczuje się zmuszane do aktywności i z większą ochotą zaangażuje się w zabawę. Należy pamiętać też, aby przekazać kontrolę nad zabawą dziecku, niech ono ustala zasady i wskaże jej kierunek. Dzięki temu poczuje się ważne i kompetentne. Warto stworzyć także okazję do swobodnej zabawy wraz z rówieśnikami. Tylko w grupie społecznej dziecko może rozwijać kompetencje społeczno-emocjonalne, tak potrzebne na dalszym etapie życia. Zabawa w grupie wspaniale wspiera rozwój wyobraźni i kreatywności, uczy współpracy i konstruktywnego rozwiązywania trudności, wspiera zdolność komunikowania się, jest doskonałym źródłem wiedzy dzieci o sobie samych, a także motywuje do działania.